युग कवि सिद्धिचरण श्रेष्ठको जन्म जयन्तीको अवसरमा परिचयात्मक प्रस्तुति
युग कवि सिद्धिचरण श्रेष्ठको ११०अौं जन्म जयन्तीको अवसरमा लोक छन्द झ्याउरेमा उहाँको परिचयात्मक प्रस्तुति :-
रचना:राजेन्द्रकुमार बज्राचार्य
युग कवि सिद्धिचरण श्रेष्ठ
जन्म:वि.सं.१९६९ जेठ ९ मृत्यु: २०४९ जेठ २२)
ओखलढुंगा बजार, ओखलढुंगा,सगरमाथा
नेपाल भाषी त्यो कवि उनी हे सिध्दि चरण ।
लेख्दथे उनी नेपाली भाषा कविता भरण ॥
॥१॥
उनका बाबू त्यो बिष्णु आमा हुन् नीर कुमारी ।
नेपाली भाषा साहित्य भयो उनको चिनारी ॥
॥२॥
बाबू र आमा एक्लो त्यो छोरा उनको कोखमा ।
जन्मिए उन्नान् सत्तरी साल ओखल ढुंगामा ॥
॥३॥
जेठको मास नवौं त्यो गते उनको जन्म भो ।
बिष्णुको आस घरको बास साहित्य स्तम्भ भो ॥
॥४॥
उनको जिल्ला ओखल ढुङ्गा गाउँ झैँ थियो त्यो ।
गाउँमा कतै स्कुल नै थेन पढाइ कहाँको ॥
॥५॥
ब्राम्हण पुत्र केवल पढ्थे गुरुको घरमा ।
रुद्रि र चण्डी वेदको पाठ गर्दथे घरमा ॥
॥६॥
उनका बुवा दिनहूँ अड्डा र डेरा फर्केर ।
अबेर राति ब्यस्त ऊ सधैँ कच्हरी बसेर ॥
॥७॥
आमाको काम दिनहूँ जसो पूजामा बसेर ।
जिन्दगी सधैं बिताए यहाँ मनले गुनेर ॥
॥८॥
उनले सात वर्षको हुँदा त्यो बाह्रखरीको ।
उनले सिक्न पाएका थिए ओखल ढुंगाको ॥
॥९॥
शहर आए आफ्नै त्यो घर काठमाण्डौं हेर ।
सँगै नै सिध्दि चरण श्रेष्ठ आए है शहर ॥
॥१०॥
स्कुलमा रहे एउटै हेर दर्वार स्कूल ।
प्रवेश गर्न गाह्राे पो थियो यहाँ त बिल्कुल ॥
॥११॥
दर्वार स्कुल महङ्गो पढ्न खर्चको समस्या ।
तै पनि भर्ना भएर पढे गरे झैँ तपस्या ॥
॥१२॥
पञ्चम कक्षा पढेर यहाँ लेखेको कविता ।
शीर्षक थियो त्यसको सुन्नु सुन्दर त्यो ‘सन्ध्या’ ॥
॥१३॥
सम्बत थियो त्यो वर्ष हेर उन्नाईस् चौरासी ।
खुशीको दिन बालक भए अत्यन्त उल्लासी ॥
॥१४॥
उनको पैलो कविता सन्ध्या छापियो सुन्दर ।
बालकै थिए उमेर पन्ध्र नापियो रहर ॥
॥१५॥
एक्काईस् साल संग्रह निस्क्यो कोपिला छापियो ।
बालक छँदै साहित्य विधा क्षमता नापियो ॥
॥१६॥
पढाइ रुग्ण स्कूलको शिक्षा छोडेर निस्किए ।
गणित साह्रै कम्जोर थियो आठमा ठिरिए ॥
॥१७॥
कविता यात्रा बनेर पासो जेलमा थुनियो ।
सर्वस्व साथ अठार वर्ष चिसोमा जाकियो ॥
॥१८॥
जुध्दको साथ महर्षि बनी माफी भो जेलको ।
साल त्यो दुई हजार दुई छुटेको साल भो ॥
॥१९॥
जेलमै हुँदा उनको बुवा त्यो बिष्णु चरण ।
गरे नै आफ्नो जीवन यहाँ मृत्युको वरण॥
॥२०॥
क्रूरता कस्तो हेर न साथी गरेन स्वीकार ।
बुवाको दाह गर्नको लागि माग भो संस्कार ॥
॥२१॥
उनका बुवा बिष्णुले पनि सुमति उपन्यास्।
छोडेर गए यो देश लाई सुकिर्ति सुवास ॥
॥२२॥
उनले सिर्जे चारोटा खण्ड काब्यको रचना ।
दिएर गए नेपाल आमा लाई त्यो सम्झना ॥
॥२३॥
उनको ज्ञान कस्तो पो रहे पत्रिका सम्पादक् ।
साथमा रहे कति त उनी पत्रिका सस्थापक् ॥
॥२४॥
साहस हेर मरेको छैन बुलन्द त्यो आज ।
कविता लेखे उनले ‘ बाँचिरहेको आवाज’ ॥
॥२५॥
जिन्दगी कस्तो साहित्य कार अक्षर खेतीमा ।
दुःखले साह्रै पिरलो यहाँ ‘भूकम्प त्यो तक्मा ‘॥
॥२६॥
पाउन लाई त पाए हेर अनेक पुरस्कार् ।
थापेर उनी लजाए किन ? ‘त्रिभुवन् पुरस्कार’ ॥
॥२७॥
राणाको यहाँ अन्त्य भो हेर जहान शासन ।
साहित्य विधा अगाडि बढ्यो झल्मल उद्यान ॥
॥२८॥
उनले पाए ‘रत्न श्री ‘यहाँ सुवर्ण पदक ।
पृथवी प्रज्ञा पुरस्कार पाए ‘गोदवा’ साधक ॥
॥२९॥
‘त्रिशक्ति पट्ट’ ‘श्री राम पट्ट’ ‘वेदनिधि’ सब ।
उनको भाग्य यस्तै हो राजन् छैनन् ती हे अब ॥
॥३०॥
‘उर्वशी’, ‘आँसु’, ‘मंगल मान’ रचेको कल्पना ।
कहालि लाग्दो ‘ ज्यान्मारा शैल’ उनको सिर्जना ॥
॥३१॥
छापेर ल्याए उनले यहाँ कोपिला संग्रह ।
देखाए हेर उनले ‘मेरो प्रतिबिम्ब’ थाह ॥
॥३२॥
भावना कस्तो जगाए यहाँ ‘कुहिरो र घाम’ ।
चाहना धेरै बताए राज गहिरो अधम ॥
॥३३॥
मनमा चम्क्यो ‘तिर् मिर तारा’ गगन गर्जे त्यैं ।
भएन सह्य राणाको दमन् ब्यथा झन् बल्झे झैँ ॥
॥३४॥
सदस्य बने प्रज्ञाका उनी साहित्य जगात ।
राज्यले दिए यिनै हुन् सब साहित्य सौगात ॥
॥३५॥
युगको बोली, जन्ताको माग गरेर बुलन्द ।
उपाधि दिए युग क, विको गरेर प्रबन्ध ॥
॥३६॥
उनको मृत्यु बाईस जेठ उनान्चास् सालमा ।
दिएन सुख राणाले बाँच्न साहित्य कालमा ॥
॥३७॥
दुई यी शब्द अर्पण गरे खुलाई अञ्जली ।
मर्दैन यहाँ साहित्य भाव पूर्ण श्रध्दाञ्जली॥
॥३८॥
